Kierunek-Socjaldemokracja (SMER-SD), kierowany przez byłego premiera Roberta Fico, zwyciężył w wyborach parlamentarnych 30 września, uzyskując 22,94% głosów i 42 ze 150 miejsc w parlamencie. Ugrupowanie wyprzedziło Postępową Słowację (PS) - socjalliberalną i proeuropejską partię kierowaną przez Michala Simeckę (17,96%, 32 mandaty) - oraz 5 innych partii. Analitycy polityczni zgadzają się, że bardzo prawdopodobne jest powstanie koalicji składającej się z partii SMER-SD, partii Hlas byłego premiera Petera Pellegriniego oraz nacjonalistycznej i populistycznej Partii Narodowej (SNS).

Europa się zmieniła... Pokazuje to "The Schuman Report on Europe, the State of the Union 2023", który analizuje głębokie zmiany, jakie dokonały się w Europie, a które przyspieszył szok wojny w Ukrainie. To 17. wydanie opublikowane przez wydawnictwo Marie B. zawiera 19 artykułów osobistości wysokiego szczebla, w tym Christophe'a Lucasa. Publikacja zawiera również 30 oryginalnych map i kompletny zestaw statystyk z komentarzem. Książka jest dostępna po francusku w wersji drukowanej i cyfrowej oraz po angielsku w wersji cyfrowej. Zamów ją już teraz!

1 października rozpoczęła się faza przejściowa stosowania mechanizmu dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 (BCAM). Mechanizm ten wymaga od firm zakupu certyfikatów w celu zrównoważenia emisji gazów cieplarnianych w trakcie produkcji produktów importowanych do Unii Europejskiej. Faza przejściowa potrwa do 2026 roku. Produkty, których dotyczy mechanizm, to cement, żelazo, stal, aluminium, nawozy, energia elektryczna i wodór. Na tym etapie nie będą konieczne żadne korekty finansowe.

25 września ministrowie przemysłu osiągnęli porozumienie w sprawie dwóch aktów prawnych dotyczących własności intelektualnej, poprawiających ochronę wzorów przemysłowych w obliczu rozwoju druku 3D. Osiągnięto również porozumienie w sprawie rozporządzenia Euro 7 dotyczącego emisji z silników spalinowych. Ministrowie chcą podwyższyć maksymalne progi emisji zaproponowane przez Komisję.

Podczas spotkania w Hiszpanii 25 i 26 września unijni ministrowie kultury podpisali Deklarację z Cáceres, poprzez którą zobowiązują się do pracy na rzecz uczynienia z kultury globalnego dobra publicznego na najwyższym szczeblu politycznym oraz filaru przyszłej integracji europejskiej. Ministrowie dyskutowali również o zrównoważonym zarządzaniu dziedzictwem i konieczności rozwoju publicznej polityki kulturalnej na szczeblu europejskim.

26 września Rada i Parlament osiągnęły porozumienie w sprawie zmiany systemu opłat należnych Europejskiej Agencji Leków (EMA) za rozpatrywanie wniosków o dopuszczenie do obrotu produktów leczniczych. Teraz obie instytucje muszą ostatecznie przyjąć to porozumienie.

Spotkanie ministrów spraw wewnętrznych 28 września było okazją, by poczynić postępy w realizacji paktu o migracji i azylu oraz przybliżyć konsensus w Radzie w sprawie rozwiązywania sytuacji kryzysowych i siły wyższej. Ministrowie podpisali również wspólną deklarację z Komitetem Ameryki Łacińskiej ds. Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz przyjęli decyzję w sprawie udziału Szwajcarii, Norwegii i Islandii w funduszu zintegrowanego zarządzania granicami.

28 i 29 września ministrowie do spraw europejskich obradowali w Murcji, aby przedyskutować konsekwencje ewentualnego rozszerzenia Unii i odpowiednie reformy instytucjonalne. Omówili również kwestię otwartej strategicznej autonomii w obszarach takich jak żywność, zdrowie, energia i technologie cyfrowe. Ministrowie rozmawiali o przyszłości polityki spójności w trakcie kolejnych wieloletnich ramach finansowych.

25 września komisarz Valdis Dombrovskis spotkał się z wicepremierem Chin Liu He w ramach 10. dialogu gospodarczego UE-Chiny. Komisarz zaapelował o lepszy dostęp do chińskiego rynku i uczciwą konkurencję gospodarczą, tak aby obie gospodarki prezentowały względem siebie ten sam poziom otwartości i przejrzystości.

26 września Trybunał Obrachunkowy opublikował sprawozdanie na temat polityki winiarskiej, jej wpływu na konkurencyjność sektora oraz na środowisko. Trybunał zaleca, aby Komisja skoncentrowała finansowanie dla tego sektora na konkurencyjności gospodarstw rolnych i zwiększyła poziom ambicji polityki winiarskiej w zakresie środowiska.

27 września Niemcy, Czechy i Polska osiągnęły porozumienie w sprawie zaostrzenia walki z nielegalną migracją. Ukierunkowane kontrole policji w tych trzech krajach mają zostać zintensyfikowane, szczególnie na szlakach przemytu migrantów.

29 września większość hiszpańskiego Kongresu Deputowanych odrzuciła nominację lidera Partii Ludowej (PP) Alberto Nuneza Feijoo na stanowisko premiera. To jego partia zwyciężyła w lipcowych wyborach parlamentarnych. Otrzymał poparcie 172 deputowanych przy 177 głosach sprzeciwu. Teraz próbę utworzenia rządu powinien z kolei podjąć dotychczasowy premier i przywódca socjalistów (PSOE) Pedro Sanchez.

W dniach 28-29 września w Paryżu spotkali się ministrowie ds. energii i przemysłu z 21 krajów (w tym z 15 europejskich) oraz około trzydziestu liderów przemysłu jądrowego. Uczestnicy omówili międzynarodową współpracę w zakresie energii jądrowej, aby zareagować na kryzys klimatyczny i zmniejszyć zależność od paliw kopalnych. Podkreślili konieczność uregulowania rozmieszczania energii jądrowej oraz wspierania badań i rozwoju. Wezwali również międzynarodowe instytucje finansowe i banki rozwoju do finansowania energii jądrowej.

28 i 29 września francuska minister spraw zagranicznych Catherine Colonna przebywała w Helsinkach i w Rydze. W Helsinkach spotkała się ze swoją fińską odpowiedniczką Eliną Valtonen i premierem Petterim Orpo, aby przygotować jego wizytę we Francji 4 października. W Rydze rozmawiała z łotewskim prezydentem Edgarsem Rinkēvičsem i premier Eviką Siliņą o utrzymaniu sankcji wobec Rosji, rozszerzeniu Unii i kwestiach związanych z bezpieczeństwem.

W dniach 28-29 września w Dublinie obradowali przewodniczący parlamentów państw członkowskich Rady Europy. Omówili rolę parlamentów narodowych w odbudowie Ukrainy, demokrację przedstawicielską w czasach niestabilności oraz różnorodność publicznej reprezentacji.

26 września prezydent Francji Emmanuel Macron spotkał się w Rzymie z premier Włoch Giorgią Meloni, przy okazji pogrzebu byłego prezydenta Włoch Giorgio Napolitano. Dwoje przywódców omówiło zarządzanie sytuacją migracyjną w regionie Morza Śródziemnego oraz priorytety gospodarcze Unii Europejskiej. Dzień wcześniej francuska minister spraw zagranicznych Catherine Colonna przyjęła swojego włoskiego odpowiednika Antonio Tajaniego, z którym również rozmawiała o migracji.

29 września przywódcy dziewięciu krajów śródziemnomorskich Unii Europejskiej, a także przewodniczący Rady Europejskiej i Komisji Europejskiej spotkali się na Malcie na szczycie UE-Med 9. Wezwali do "zjednoczonej" i "strukturalnej" odpowiedzi na kryzys migracyjny.

1 października polska opozycja zgromadziła w Warszawie milion osób na demonstracji przeciwko polityce rządu i atakom na praworządność. Donald Tusk, były premier, były przewodniczący Rady Europejskiej i lider Platformy Obywatelskiej, wezwał Polaków do głosowania na opozycję w wyborach parlamentarnych 15 października.

28 września (tydzień po ofensywie Azerbejdżanu i zajęciu terytorium) samozwańcza republika Górskiego Karabachu ogłosiła swoje rozwiązanie z 1 stycznia 2024 roku. Według władz Armenii uciekło już ponad 100 000 ze 120 000 mieszkańców enklawy. Unia Europejska zapowiedziała pomoc humanitarną w wysokości 5 milionów euro.

29 września Komisja Europejska ogłosiła podpisanie umowy z Mołdawią, która pozwoli temu krajowi przystąpić do Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności. Mechanizm ten umożliwia państwom członkowskim UE i 10 innym państwom-sygnatariuszom oferowanie pomocy, gdy jedno z państw zostanie dotknięte klęską żywiołową. Mołdawia mogła już skorzystać z pomocy oferowanej przez ten mechanizm, aby poradzić sobie z przybyciem ukraińskich migrantów na początku 2022 roku. Umowa obowiązuje tymczasowo i wejdzie ostatecznie w życie 1 stycznia 2024.

26 września Komitet Lanzarote przyjął oświadczenie, w którym ubolewa nad brakiem odpowiedniej reakcji ze strony Federacji Rosyjskiej i wzywa ją do współpracy zgodnie z jej zobowiązaniami jako strony Konwencji Rady Europy o ochronie dzieci przed seksualnym wykorzystywaniem i niegodziwym traktowaniem w celach seksualnych (znanej również jako Konwencja z Lanzarote).

Sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg został przyjęty w Kijowie przez ukraińskiego prezydenta Wołodymyra Zełenskiego i 28 września potwierdził, że "Ukraina jest teraz bliżej NATO niż kiedykolwiek". 30 września Wysoki Przedstawiciel UE Josep Borrell odwiedził Odessę, a następnie Kijów. 2 października dołączyli do niego ministrowie spraw zagranicznych, by spotkać się ze swoim ukraińskim odpowiednikiem Dmytro Kułebą i prezydentem Wołodymyrem Zełenskim oraz ponowić wsparcie Unii Europejskiej dla integralności terytorialnej Ukrainy.

28 września ukraiński prezydent Wołodymyr Zełenski przyjął francuskiego ministra obrony Sébastiena Lecornu, który udał się do Kijowa, aby wziąć udział w pierwszym Forum Przemysłu Obronnego zorganizowanym w Ukrainie od początku wojny. Rozmawiali o francuskiej pomocy dla Ukrainy w obliczu ryzyka przedłużenia się konfliktu. 25 września minister odwiedził również Mołdawię, gdzie spotkał się z prezydent Mołdawii Maią Sandu, z którą omówił wzmocnienie zdolności obronnych.

28 września ministrowie spraw wewnętrznych zgodzili się przedłużyć do marca 2025 roku tymczasową ochronę przyznaną Ukraińcom uciekającym przed wojną. Od marca 2022 roku osoby te mają dostęp do praw na unijnym terytorium, takich jak prawo pobytu, dostęp do rynku pracy i dostęp do pomocy społecznej. Decyzja nie została jeszcze formalnie przyjęta.

27 września Komisja opublikowała swoje pierwsze sprawozdanie na temat stanu cyfrowej dekady, w którym dokonała przeglądu europejskich postępów w sektorze cyfrowym w odniesieniu do celów na rok 2030. Sprawozdanie zawiera zalecenia zbiorcze i specyficzne dla poszczególnych krajów dotyczące przyspieszenia cyfrowej transformacji, w szczególności poprzez inwestycje w infrastrukturę, technologie cyfrowe i rozwój umiejętności.

Zgodnie ze wstępnymi szacunkami opublikowanymi przez Eurostat 29 września we wrześniu roczna inflacja w strefie euro spadła w porównaniu z poprzednim miesiącem i wyniosła 4,3%.

Do 7 stycznia 2024 roku Muzeum Impresjonizmów w Giverny prezentuje interdyscyplinarną wystawę poświęconą historii kwiatów, zatytułowaną "Flower Power". Ekspozycja obejmująca dzieła wielkich artystów eksploruje nie tylko estetyczną funkcję motywu kwiatowego, ale także jego rolę polityczną, religijną czy naukową.

5 października o godzinie 19.30 miejsce pamięci Camp des Milles, były obóz deportacyjny w Aix-en-Provence, zaprasza na koncert. Ten muzyczny hołd został zorganizowany przez stowarzyszenie Forum Voix Étouffées, którego celem jest promowanie i rozpowszechnianie muzyki kompozytorów uciskanych, zakazanych i zamordowanych przez reżimy totalitarne, w tym przypadku nazizm.

Od 6 do 15 października Warszawski Międzynarodowy Festiwal Filmowy gromadzi międzynarodowych reżyserów, prezentując widzom niezależne filmy z wielu kręgów kulturowych.

Do 21 stycznia 2024 roku w National Gallery w Londynie oglądać można prace holenderskiego malarza barokowego Fransa Halsa. Wśród około pięćdziesięciu prezentowanych dzieł znajduje się "Śmiejący się kawaler" (1624), pochodzący z Kolekcji Wallace i wypożyczony po raz pierwszy na wyjątkowych zasadach.

Do 10 marca 2024 roku Dom Sztuki w Monachium prezentuje wystawę "Inside Other Spaces. Environments by Women Artists 1956-1976", prezentującą prace jedenastu artystek z trzech pokoleń, pochodzących z Europy, Azji i obu Ameryk. Ekspozycja zabierze zwiedzających w podróż do serca "eksperymentów" - immersyjnych i niekonwencjonalnych prac na styku sztuki i designu.

Do 7 października w Bastii odbywa się Festiwal Filmowy Arte Mare. Jego program poświęcony jest filmom o kulturze śródziemnomorskiej.

Do 11 lutego 2024 roku w Centrum Botín w mieście Santander oglądać można żywą wystawę. Niemiecko-brytyjski artysta wizualny Tino Sehgal konfrontuje swoją twórczość ze słynnym obrazem El Greca "Adoracja pasterzy". Do 14 stycznia 2024 roku w Museo Thyssen-Bornemisza w Madrycie czynna jest wystawa "Picasso: sacrum i profanum". Poprzez różne chrześcijańskie alegorie przybliżono podejście malarza do pogańskich rytuałów i dziedzictwa sakramentalnego.

Do 4 lutego 2024 roku Muzeum Sztuki w Bazylei prezentuje wystawę zatytułowaną "Jasper Johns - kolekcjoner sztuki". Znany malarz Jasper Johns wiódł równolegle życie kolekcjonera, gromadząc płótna Paula Cézanne'a, Pabla Picassa i Willema de Kooninga. Ekspozycja pokazuje wielką różnorodność i oryginalność dzieł zebranych przez Johnsa.

2 października Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny otrzymali Katalin Kariko z Węgier i Drew Weissman ze Stanów Zjednoczonych za ich rolę w opracowaniu szczepionek mRNA, stosowanych w szczególności przeciwko COVID-19.