Pomimo nawracającej krytyki co do jej powolności czy podziałów, Unia Europejska idzie naprzód w kwestii wyzwań w zakresie obrony przed zewnętrznymi zagrożeniami. Jej budżet wojskowy mocno się zwiększa i pojawiają się zasady, takie jak zasada europejskich preferencji. Podczas gdy nieufność wobec Stanów Zjednoczonych narasta, Europa utwierdza swoją suwerenność. Pozostaje biegunem demokracji i prawa, zdolnym do dostosowania się do wyzwań obecnego świata.

14 października Komisja Europejska zatwierdziła wnioski o płatności w ramach programu NextGenerationEU dla Grecji, Słowenii i Portugalii. Komisja pozytywnie oceniła 6. wniosek Grecji o płatność na kwotę 2,44 mld euro. Jednocześnie Portugalia otrzymała pozytywną ocenę swojego 7. wniosku o wypłatę środków w wysokości 1,06 mld euro. I wreszcie pozytywnie oceniono 4. wniosek Słowenii o wypłatę środków w wysokości 439,7 mln euro. Szczegóły dotyczące tych wypłat można znaleźć na stronie Fundacji.

Tegoroczne wydanie "The Schuman Report, State of the Union" dotyczy istotnych wyzwań stojących przed Unią Europejską: obrony, perspektyw rozszerzenia, europejskiej konkurencyjności, potrzeb inwestycji w sektorze kosmicznym. Raport jest dostępny w księgarniach, na stronie internetowej Fundacji oraz w wersji cyfrowej w języku francuskim i angielskim. Jak co roku zawiera ważne artykuły, niepublikowane mapy i opatrzone komentarzami badania statystyczne. Zamów publikację już teraz.

14 października Komisja Europejska nałożyła grzywny na marki modowe Gucci, Chloé i Loewe za narzucanie cen odsprzedaży, co stanowi naruszenie unijnych zasad konkurencji. Grzywny, które w trzech sprawach zostały zmniejszone ze względu na współpracę przedsiębiorstw z Komisją, wynoszą łącznie ponad 157 mln euro.

Od 13 do 15 października przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen odwiedzała Bałkany Zachodnie. Wizyta była okazją, by potwierdzić poparcie Unii Europejskiej dla procesu akcesji tego regionu do Unii, a także dla jego stopniowego dostępu do jednolitego rynku. 13 października przewodnicząca zainaugurowała w Tiranie pierwsze forum inwestycyjne UE–Bałkany Zachodnie, którego celem jest zacieśnienie współpracy gospodarczej między państwami członkowskimi a regionem. W Belgradzie przewodnicząca Komisji spotkała się z prezydentem Serbii Aleksandarem Vučiciem, którego wezwała do "konkretyzacji" zaangażowania Serbii na rzecz akcesji do Unii.

16 października Komisja Europejska przedstawiła nową ambitną strategię służącą wzmocnieniu stosunków Unii Europejskiej z partnerami z południowego wybrzeża Morza Śródziemnego. Celem paktu jest przysporzenie obopólnych korzyści, produkcja czystej energii i odblokowanie prywatnych inwestycji. Pakt stanowi okazję do zacieśnienia współpracy w zakresie bezpieczeństwa i zarządzania migracją. Początkowy plan działania przewidziany jest na pierwszy kwartał 2026 roku.

16 października Komisja Europejska przedstawiła europejską wizję klimatyczno-energetyczną. Ma na celu wzmocnienie zdolności produkcyjnych Unii w zakresie czystych technologii, by osiągnąć 15% udziału w światowym rynku, przy jednoczesnej poprawie konkurencyjności przemysłowej, zgodnie z Paktem na rzecz czystego przemysłu. Aby to osiągnąć, Unia Europejska proponuje strategiczne działania mające wspierać globalną transformację energetyczną, zachęcać do inwestycji w czyste technologie, wzmacniać odporność na zmiany klimatu oraz promować europejskie przedsiębiorstwa na arenie międzynarodowej poprzez łączenie ich z możliwościami inwestycyjnymi.

13 października ministrowie sprawiedliwości podkreślili rolę, jaką Eurojust mógłby odegrać w poprawie współpracy sądowej między Unią Europejską a państwami trzecimi, na przykład w zakresie ekstradycji handlarzy narkotyków. 14 października ministrowie spraw wewnętrznych podkreślili znaczenie uruchomienia w 2026 roku nowego systemu Eurodac - bazy danych odcisków palców służącej do rejestracji osób ubiegających się o azyl, oraz ETIAS - systemu zezwoleń na podróż dla podróżnych z krajów zwolnionych z obowiązku wizowego.

15 października ministrowie obrony omówili plan działania Unii Europejskiej mający wzmocnić jej gotowość obronną do 2030 roku, który został przedstawiony przez Komisję Europejską 16 października. Jest to kompleksowy plan mający na celu wzmocnienie europejskich zdolności obronnych. Ogłoszono cztery inicjatywy: europejską inicjatywę obrony przed dronami, Eastern Flank Watch, europejską tarczę powietrzną i europejską tarczę kosmiczną. Ministrowie wymienili poglądy na temat przyszłych priorytetów: szybkiego wypełnienia luk w zdolnościach wojskowych, inwestowania w strategiczne projekty na skalę europejską oraz zintensyfikowania współpracy z Ukrainą. Ta strategia powinna określić jasne cele i konkretne etapy budowy silniejszej i lepiej skoordynowanej europejskiej obrony.

17 października ministrowie zaaprobowali konkluzje w sprawie przemocy wobec kobiet i przemocy domowej. Wzywają w szczególności do poprawy szkolenia pracowników określonych sektorów; do przyjęcia środków służących ochronie i wsparciu dzieci. Omówili także inkluzję społeczną osób niepełnosprawnych.

20 października ministrowie ds. energii osiągnęli porozumienie służące stopniowemu zniesieniu pozostałego importu gazu naturalnego i ropy z Rosji. Na 1 stycznia 2028 roku ustalono termin całkowitego zakazu takiego importu.

16 października negocjatorzy Rady i Parlamentu Europejskiego osiągnęli wstępne porozumienie w sprawie Programu na rzecz europejskiego przemysłu obronnego (EDIP). Instrument ten ma na celu wzmocnienie konkurencyjności, współpracy i zdolności reagowania europejskiej bazy technologiczno-przemysłowej sektora obronnego (EDTIB). Porozumienie potwierdza budżet zaproponowany dla EDIP przez Komisję Europejską, a wynoszący 1,5 mld euro w formie dotacji. 300 mln euro zostanie przeznaczonych na instrument wsparcia dla Ukrainy. Teraz porozumienie musi zostać formalnie zaaprobowane przez dwóch współprawodawców.

19 października odbyło się 4. posiedzenie Rady Współpracy między Unią Europejską i Irakiem. Dwie strony omówiły kwestie migracji, demokracji i praw człowieka, rozwoju, handlu i energii. Na koniec poruszono kwestie regionalne i bezpieczeństwo.

16 października niemiecki kanclerz Friedrich Merz wezwał przed deputowanymi do Bundestagu, by Unia Europejska stała się "potęgą pokoju". Zwrócił się do 27 państw członkowskich o wzmocnienie ich wpływu na arenie międzynarodowej, zwłaszcza poprzez wspieranie Ukrainy wobec rosyjskiej agresji. Zaproponował europejską pożyczkę dla Kijowa w kwocie 140 mld euro, gwarantowaną zamrożonymi rosyjskimi aktywami i przeznaczoną na zakup sprzętu wojskowego. Opowiedział się za wzmocnieniem europejskiej obronności w obliczu rosyjskiego zagrożenia hybrydowego, przy jednoczesnej poprawie europejskiej konkurencyjności gospodarczej poprzez głęboką reformę instytucji.

14 października premier Francji Sébastien Lecornu wygłosił przemówienie dotyczące ogólnej polityki rządu. Zapowiedział między innymi zawieszenie reformy emerytalnej, zmniejszenie deficytu "poniżej 5%" PKB, niekorzystanie z art. 49 ust. 3 francuskiej konstytucji, który pozwala na przyjęcie ustawy bez głosowania w parlamencie, większą sprawiedliwość podatkową w następnym budżecie oraz nową "ustawę o decentralizacji". Dwa wnioski o wotum nieufności - złożone przez Francję Niepokorną (LFI) i Zjednoczenie Narodowe (RN), poddane pod głosowanie 16 października - zostały odrzucone.

13 października irlandzki minister ds. szkolnictwa wyższego, innowacji i nauki James Lawless ogłosił dwa znaczące postępy w rozwoju irlandzkich zdolności w zakresie sztucznej inteligencji i superkomputerów. Irlandzka firma AI Factory Antenna zdobyła 5 mld euro z funduszy europejskich, po pomyślnej ocenie przeprowadzonej przez EuroHPC Joint Undertaking. Ponadto Uniwersytet w Galway podpisał "umowę hostingową" z EuroHPC JU, która otwiera drogę do nabycia nowego irlandzkiego superkomputera.

Ostatnie sondaże na cztery dni przed wyborami prezydenckimi w Irlandii (odbędą się 24 października) wskazują na Catherine Connolly, popieraną przez partie opozycyjne (38% poparcia). Wyprzedza swoją jedyną przeciwniczkę - Heather Humphreys, popieraną przez Fine Gael. Według Ipsos B&A ta ostatnia ma 20% poparcia. 18% respondentów jest nadal niezdecydowanych.

14 października Finlandia przystąpiła do Mechanizmu Tallińskiego, którego celem jest koordynacja i ułatwianie wzmacniania cywilnych zdolności cybernetycznych, aby pomóc Ukrainie w utrzymaniu jej podstawowego prawa do samoobrony w cyberprzestrzeni w obliczu rosyjskiej agresji. 18 października Unia Europejska i Ukraina przeprowadziły w Kijowie 4. rundę rozmów na temat cyberprzestrzeni, potwierdzając swoje zdecydowane zaangażowanie we współpracę w zakresie cyberbezpieczeństwa i cyberdyplomacji. Unia i Ukraina omówiły swoje mechanizmy reagowania, w tym systemy sankcji wobec Rosji.

16 i 17 października Obserwatorium Nauczania Historii w Europie (OHTE) organizowało w Strasburgu swoją 5. doroczną konferencję. Była to okazja, by przedstawić raport zatytułowany "Kryzysy gospodarcze w nauczaniu historii". Przeanalizowano w nim, w jakim stopniu i w jaki sposób uczniowie są przygotowani do zrozumienia i radzenia sobie z kryzysami poprzez nauczanie historii w systemach szkolnych.

17 października, po wizycie w Kijowie od 8 do 10 października, sprawozdawcy Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy (APCE) pochwalili liczne reformy wprowadzone przez władze Ukrainy w celu zapewnienia zgodności z normami europejskimi. W szczególności podkreślili znaczące postępy Ukrainy w walce z powszechną korupcją. Zaznaczyli jednak, że nadal istnieją poważne wyzwania.

14 października Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPC) skazał Rosję na zapłacenie Gruzji ponad 253 mln euro za naruszenie praw mieszkańców separatystycznych regionów w następstwie wojny między dwoma krajami w 2008 roku. Trybunał uznał, że ustanowienie linii demarkacyjnych w Abchazji i Osetii Południowej, separatystycznych regionach wspieranych przez Moskwę, począwszy od 2009 roku, stanowiło naruszenie praw 29 000 mieszkańców. Trybunał przyznał im odszkodowanie.

14 października Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) opublikował półroczny raport dotyczący prognoz światowego wzrostu gospodarczego. Prognozy te zostały skorygowane w górę w stosunku do wydania z kwietnia 2025 roku, ale pozostają niższe od tych ustalonych przed strategicznymi zmianami. Wzrost gospodarczy na świecie powinien spowolnić z 3,3% w 2024 do 3,2% w 2025 i 3,1% w 2026 roku, osiągając poziom około 1,5% w krajach rozwiniętych oraz nieco powyżej 4% w krajach wschodzących i rozwijających się. Inflacja w skali globu powinna nadal spadać, ale będzie się różnić w zależności od kraju.

W opublikowanym 17 października raporcie na temat perspektyw gospodarczych Europy MFW ostrzega: "Bez wzmocnienia wzrostu gospodarczego i uzdrowienia finansów publicznych europejskie zadłużenie może osiągnąć do 2040 roku średnio 130% PKB, co wymaga znacznego zrównoważenia budżetu". W perspektywie krótkoterminowej chodzi o utrzymanie stabilności cen, rozpoczęcie konsolidacji finansów publicznych i zachowanie otwartości handlu. W perspektywie długoterminowej wzrost gospodarczy zależy od pilnych reform strukturalnych.

W wrześniu europejski producent Airbus ze swoim samolotem A320 zdetronizował amerykańskiego producenta Boeinga i jego model 737. 14 października amerykański producent samolotów ogłosił, że we wrześniu dostarczył 55 samolotów, co daje łączną liczbę 12 254 egzemplarzy dostarczonych od momentu wprowadzenia modelu na rynek. 8 października jego konkurent Airbus ogłosił, że dostarczył 12 257 egzemplarzy modelu A320, tym samym wyprzedzając amerykańskiego lidera.

17 października OECD i G20 opublikowały raport dotyczący środków ograniczających ryzyko w finansowaniu mieszanym. Analizuje on, w jaki sposób gwarancje i mechanizmy poprawy jakości kredytowej mogą lepiej przyczynić się do mobilizacji kapitału prywatnego na rzecz zrównoważonej infrastruktury na rynkach wschodzących i w gospodarkach rozwijających się.

Do 15 lutego 2026 roku Kolekcja Scharf, jedna z największych prywatnych kolekcji sztuki w Niemczech, jest po raz pierwszy prezentowana na wystawie w Alte Nationalgalerie w Berlinie. Składa się głównie ze sztuki francuskiej XIX i XX wieku, a także z dzieł międzynarodowych, współczesnych artystów. Na ekspozycji zaprezentowano wybór 150 prac kilku znanych artystów (Goyi, Moneta, Cézanne'a, Bonnarda itp.).

Do 5 kwietnia 2026 roku Muzeum Sztuki Współczesnej i Architektury (MAC/CCB) w Lizbonie gości wystawę "Avenida 211". Składa się ze świadectw i kompozycji, które artyści, muzycy i kuratorzy stworzyli w latach 2006–2014 pod adresem 211 Avenida da Liberdade - w przestrzeni, w której mogli tymczasowo i bezpłatnie mieszkać, swobodnie tworząc, malując i komponując, co tylko chcieli.

Do 7 listopada w Pradze odbywa się 5. edycja Międzynarodowych Targów Sztuk Pięknych. Wystawa, zorganizowana we współpracy z targami sztuk plastycznych w La Rochelle, prezentuje 338 dzieł z 13 krajów, w tym 284 obrazy i fotografie oraz 54 rzeźby. Celem targów jest odzwierciedlenie aktualnych trendów i technik na międzynarodowej scenie artystycznej.

Muzeum Mucem w Marsylii organizuje wystawę literacką poświęconą "Don Kichotowi", która potrwa do 30 marca 2026 roku. Podkreśla komiczne, burzliwe i popularne aspekty książki Miguela de Cervantesa. Pokazuje również, jak dzieło to szeroko rozpowszechniło się w wielu dziedzinach sztuki i w życiu codziennym.

Do 26 stycznia 2026 roku Muzeum Luwr prezentuje ekspozycję "Jacques-Louis David". Wystawa naświetla siłę inwencji i moc ekspresji malarstwa Jacques-Louisa Davida (1748-1825) i obejmuje długą karierę artysty, który doświadczył 6 reżimów politycznych i wziął aktywny udział w rewolucji francuskiej. Zgromadzono na niej setkę wyjątkowych wypożyczeń.

Do 25 stycznia 2026 roku Muzeum Thyssen-Bornemisza w Madrycie gości wystawę "Warhol, Pollock i inne amerykańskie przestrzenie". Ekspozycja, zorganizowana we współpracy z władzami miasta Madryt, służy zgromadzeniu dzieł dwóch najważniejszych postaci sztuki XX wieku: Andy'ego Warhola i Jacksona Pollocka. Jest to wystawa prezentująca dwie niezwykle złożone postacie, bardzo różne w wyglądzie, ale w rzeczywistości zjednoczone (podobnie jak całe pokolenie artystów) zainteresowaniem ewolucją tradycji malarskiej, kwestiami przestrzennymi i fascynacją dużymi formatami.

Do 15 lutego 2026 roku Muzeum Sztuk Pięknych w Lozannie gości największą retrospektywę, jaką kiedykolwiek poświęcono francusko-szwajcarskiemu artyście Félixowi Vallottonowi (1865-1925). Wystawa ma charakter zarówno chronologiczny, jak i tematyczny. Po raz pierwszy łączy wszystkie aspekty twórczości artysty: malarz i grafik dialogują z ilustratorem i rysownikiem prasowym. Zaprezentowano ponad 250 dzieł.

Od 24 do 26 października Art Basel Paris powraca do Grand Palais w ramach 2. edycji tego wydarzenia. Powyższe targi sztuki są jednym z najważniejszych wydarzeń poświęconych sztuce współczesnej na świecie. Gromadzą 206 galerii, w tym 63 z Francji. Celem targów jest uczczenie historycznej i współczesnej roli Paryża jako tygla artystycznych, intelektualnych i twórczych awangard, poprzez zaprezentowanie wizjonerskich galerii, pionierskich artystów i śmiałych, multidyscyplinarnych projektów współpracy.

Marina Abramović, czołowa postać sztuki współczesnej i prekursorka nowoczesnego performansu, jest bohaterką wystawy w Albertina Modern w Wiedniu, która potrwa do 1 marca 2026 roku. Ekspozycja prezentuje prace z jej początków w Belgradzie, pierwsze solowe performansy, a także słynne projekty realizowane wspólnie z partnerem życiowym Ulayem.

Do 1 listopada miasto Wexford w Irlandii gości festiwal operowy poświęcony mitom i legendom. W programie znajdują się opery, koncerty, spotkania i sklepy pop-up. Od momentu powstania w 1951 roku festiwal gości widzów i artystów z całego świata. Wydarzenie przyczyniło się w szczególności do promocji mało znanych dzieł, takich jak utwory Donizettiego czy Masseneta, które zyskały na popularności.

25 października Fundacja Cartiera na rzecz Sztuki Współczesnej otwiera nowe przestrzenie przy Place du Palais-Royal w Paryżu. Z tej okazji fundacja organizuje "Wystawę ogólną", przedstawiającą czterdzieści lat sztuki współczesnej w Fundacji Cartiera, wychodząc od kolekcji zgromadzonej w trakcie realizacji jej programu. Ekspozycja będzie czynna do 23 sierpnia 2026 roku.