"The Schuman Report, State of the Union 2025" jest dostępny w języku francuskim w wersji drukowanej w księgarniach, a na stronie internetowej Fundacji także w wersji cyfrowej. A po angielsku jako ebook. Poruszono w nim główne aspekty nowej geopolitycznej ery, której 27 państw członkowskich musi stawić czoła. Wśród poruszonych tematów znajdują się perspektywy rozszerzenia, europejska konkurencyjność czy inwestycje w sektorze kosmicznym. Podobnie jak co roku, niniejsza publikacja zawiera ważne artykuły, niepublikowane wcześniej mapy oraz badania statystyczne z komentarzem. Zamów ją.

15 września Komisja Europejska ogłosiła europejską strategię na rzecz infrastruktury badawczej i technologicznej, aby wzmocnić wiodącą pozycję Europy w dziedzinie doskonałości naukowej i innowacji technologicznych. Celem strategii jest zapewnienie naukowcom, badaczom, innowatorom i podmiotom przemysłowym łatwego dostępu do najnowocześniejszych urządzeń, wysokiej jakości danych i spersonalizowanych usług. Znaczenie infrastruktury badawczej i technologicznej zostało podkreślone w 2024 roku zarówno w raporcie Draghiego, jak i w raporcie "Align, Act, Accelerate" grupy ekspertów Komisji odpowiedzialnej za śródokresową ocenę programu Horyzont Europa.

Rok po opublikowaniu swojego raportu Mario Draghi, były prezes EBC i były przewodniczący włoskiej Rady Ministrów, wygłosił 16 września w Brukseli przemówienie przed przewodniczącą Komisji Europejskiej. Rozpoczął swoje wystąpienie od wezwania europejskich przywódców do podjęcia działań, by Unia Europejska przestała być potęgą regulacyjną i dostosowała się do szybko zmieniającego się krajobrazu technologicznego. Wezwał również do zaciągnięcia wspólnego długu w celu pobudzenia produktywności Unii Europejskiej. Na koniec skrytykował porozumienie celne z 21 sierpnia 2025 roku, które w dużej mierze zostało napisane pod amerykańskie dyktando. Podczas gdy około 14% raportu Draghiego zostało wdrożone, były premier Włoch ponownie opowiedział się za wzmocnieniem konkurencyjności Europy.

17 września Komisja Europejska przedstawiła nowy strategiczny plan działania mający na celu wzmocnienie partnerstwa między UE a Indiami. Nowa strategia opiera się na pięciu filarach: dobrobyt i zrównoważony rozwój (umowa o wolnym handlu, inwestycje, odporne łańcuchy dostaw i zielona transformacja); technologia i innowacje (współpraca w zakresie sztucznej inteligencji, półprzewodników, technologii cyfrowych i badań); bezpieczeństwo i obrona (partnerstwo strategiczne, bezpieczeństwo morskie, cyberbezpieczeństwo i obrona przemysłowa); łączność i globalne wyzwania (korytarze gospodarcze i cyfrowe, współpraca w Afryce i Azji Południowej, wspólne działania na forum międzynarodowym) oraz czynniki horyzontalne (mobilność talentów, wymiana akademicka).

18 września, w ramach śródokresowego przeglądu polityki spójności Unii Europejskiej, ministrowie przyjęli poprawki, które mają służyć lepszemu sprostaniu wyzwaniom strategicznym związanym ze spójnością gospodarczą, społeczną i terytorialną. Poprawki wprowadzają zmiany do rozporządzeń dotyczących Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), Funduszu Spójności, Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji (FST) i Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS).

18 września ministrowie wyrazili zgodę na rozpoczęcie negocjacji ze Zjednoczonym Królestwem i Kanadą w sprawie ich udziału w instrumencie pożyczkowym na rzecz obronności Security Action for Europe (SAFE). Negocjacje będą prowadzone przez Komisję Europejską i będą się koncentrować w szczególności na warunkach, na jakich przedsiębiorstwa i produkty brytyjskie oraz kanadyjskie będą mogły uczestniczyć w zamówieniach publicznych. Instrument SAFE, który umożliwia inwestowanie w obronność i udział we wspólnych zakupach, jest dostępny dla państw trzecich - państw przystępujących, państw kandydujących, potencjalnych kandydatów oraz państw, które podpisały partnerstwa w zakresie bezpieczeństwa i obrony z Unią Europejską, takich jak Zjednoczone Królestwo i Kanada.

18 września ministrowie środowiska zatwierdzili deklarację intencyjną w sprawie przedstawienia przez Unię Europejską wkładu do Ramowej konwencji ONZ w sprawie zmian klimatu (UNFCCC). Deklaracja wskazuje, że Unia ma zamiar przedłożyć swój plan redukcji przed COP30, zgodnie ze zobowiązaniami wynikającymi z porozumienia paryskiego z 2015 roku. UE potwierdza swój cel ograniczenia wzrostu temperatur na świecie i podkreśla, że jest na dobrej drodze do osiągnięcia celu redukcji emisji gazów cieplarnianych o 55% do 2030 roku.

19 i 20 września ministrowie gospodarki i finansów obradowali w Kopenhadze, aby omówić wyzwania gospodarcze stojące przed Europą, konieczność wzmocnienia konkurencyjności, uproszczenia prawodawstwa Unii Europejskiej oraz zmniejszenia obciążeń administracyjnych dla przedsiębiorstw. Równolegle ministrowie Eurogrupy omówili kwestie związane z zarządzaniem przyszłym cyfrowym euro, programem prac Eurogrupy do czerwca 2026 roku oraz rozwojem gospodarczym i makroekonomicznym.

16 września ministrowie do spraw europejskich wymienili poglądy na temat listu intencyjnego Komisji z 10 września, opublikowanego po orędziu o stanie Unii. Jest on związany z programem prac Komisji na 2026 rok. Na koniec ministrowie odbyli rozmowy na temat ogólnych zmian w zakresie praworządności w Unii Europejskiej.

17 września Komisja Europejska przedstawiła Radzie wniosek dotyczący zawieszenia niektórych postanowień umowy stowarzyszeniowej między Unią Europejską a Izraelem związanych z handlem, a także wnioski dotyczące sankcji wobec Hamasu, ekstremistycznych ministrów i izraelskich osadników. Import z Izraela podlegałby cłom według oficjalnej taryfy stosowanej wobec wszystkich innych państw trzecich, z którymi Unia Europejska nie zawarła umowy o wolnym handlu. Propozycja została złożona w kontekście blokady pomocy humanitarnej dla Strefy Gazy przez Izrael, nasilenia i brutalności operacji wojskowych, a także decyzji izraelskich władz o kontynuowaniu kolonizacji Zachodniego Brzegu.

16 września Mercosur i Europejska Strefa Wolnego Handlu (EFTA) podpisały umowę handlową dotyczącą rynku 300 mln osób, co Brazylia postrzega jako "wyraźny sygnał" w obliczu protekcjonistycznych działań Waszyngtonu. Umowa obejmuje Szwajcarię, Norwegię, Islandię i Liechtenstein w przypadku EFTA oraz Argentynę, Brazylię, Urugwaj, Paragwaj i Boliwię w przypadku Mercosuru. Porozumienie znosi lub obniża cła na prawie wszystkie przepływy handlowe między dwiema stronami. Dotyczy zarówno głównych produktów rolnych, takich jak brazylijski drób i argentyńska wołowina, jak i norweskiego łososia. Wejście w życie umowy zależy jeszcze od jej ratyfikacji przez posłów z każdego państwa członkowskiego.

19 września Komisja Europejska ogłosiła 19. pakiet sankcji przeciwko Rosji, skierowany w szczególności przeciwko rosyjskim węglowodorom. Pakiet przewiduje zakaz importu skroplonego gazu ziemnego (LNG) oraz rozszerzenie sankcji na 118 dodatkowych statków rosyjskiej floty widmo. Sankcje dotyczą również banków rosyjskich i banków z państw trzecich oraz po raz pierwszy także platform kryptowalutowych, które Moskwa wykorzystuje do prania transakcji na światowym rynku finansowym.

16 września Holender Marc van der Woude i Cypryjczyk Savvas Papasavvas zostali ponownie wybrani odpowiednio na przewodniczącego i wiceprzewodniczącego Trybunału Unii Europejskiej wraz z 10 nowymi przewodniczącymi izb. Wybory te odbyły się po tym, jak skład członków Trybunału został częściowo odnowiony. Ich kadencja upłynie 31 sierpnia 2028 roku.

Podczas debaty ogólnej w Bundestagu niemiecki kanclerz Friedrich Merz pochwalił wysiłki związane z decyzjami budżetowymi, ale zaapelował o większą odporność, by sprostać wyzwaniom gospodarczym, społecznym i w zakresie bezpieczeństwa. Przedstawił cztery główne kierunki działania: wzmocnienie potencjału militarnego Niemiec, ogłoszenie zwrotu w polityce migracyjnej poprzez ograniczenie dostępu do procedury azylowej o 60%, reformę systemu zasiłków dla bezrobotnych oraz rozpoczęcie pierwszej od 15 lat dużej reformy podatków dla przedsiębiorstw, w ramach której zapowiedziano ponad 600 mld euro prywatnych inwestycji.

Przebicie ostatniej "przepony" tunelu Brenner 18 września to symboliczny etap w ramach budowy przyszłego połączenia kolejowego między Włochami i Austrią. W oficjalnej ceremonii wzięło udział kilku przywódców politycznych, w tym włoska premier Giorgia Meloni. Pierwszy pociąg dużej prędkości między Włochami i Austrią powinien zacząć kursować do 2032 roku.

16 września premier Danii Mette Frederiksen i premier Grenlandii Jens-Frederik Nielsen podpisali umowę dotyczącą inwestycji w Grenlandii w zakresie zdrowia i infrastruktury publicznej o wartości 1,6 mld koron duńskich (253 mln dolarów). Dzień wcześniej duński minister obrony Troels Lund Poulsen przypomniał, że ćwiczenia wojskowe "Arctic Light 2025" trwające do 19 września odbyły się z udziałem ponad 550 europejskich żołnierzy.

19 września, dziesięć dni po wtargnięciu dronów na terytorium Polski, trzy rosyjskie myśliwce Mig-31 latały przez 12 minut bez zezwolenia w przestrzeni powietrznej Estonii. Myśliwce F-35 włoskich sił powietrznych eskortowały je poza granicę. Premier Estonii Kristen Michal zwrócił się o konsultacje z sojusznikami z NATO zgodnie z art. 4 traktatu leżącego u podstaw tej organizacji.

20 września, ponad 6 lat po pożarze, katedra Notre-Dame w Paryżu otworzyła ponownie trasę zwiedzania wież, która kończy się na 69 metrach wysokości, oferując magiczny widok na dachy Paryża. Sama katedra otworzyła ponownie swoje podwoje w grudniu 2024 roku.

15 września szwedzki premier Ulf Kristersson ogłosił, że w 2026 roku Szwecja zwiększy swoje wydatki w dziedzinie obrony o 26,6 mld koron szwedzkich (2,45 mld euro). Łącznie szwedzki budżet na obronę wyniesie 175 mld koron szwedzkich (16 mld euro). Ten kolejny wzrost zwiększa szwedzkie wydatki wojskowe do 2,8% PKB kraju.

16 września w Brukseli odbyło się szóste posiedzenie konferencji akcesyjnej Albanii w ramach jej procesu przystępowania do Unii Europejskiej. Konferencja umożliwiła w szczególności rozpoczęcie dyskusji nad 4. grupą rozdziałów, dotyczącą polityki transportowej, energii, sieci transeuropejskich i środowiska.

Ostatnie sondaże na kilka dni przed wyborami parlamentarnymi w Mołdawii, które odbędą się 28 września, wskazują, że Patriotyczny Blok Wyborczy (BEP) - prorosyjski, lewicowy sojusz - idzie łeb w łeb z Partią Akcji i Solidarności (PAS) prezydent Maii Sandu. Według kilku opracowań liczba niezdecydowanych sięga blisko 27%.

18 września Rada podjęła decyzję o poparciu rozszerzenia dostępu do rynku europejskiego dla niektórych mołdawskich produktów rolnych, takich jak śliwki, jabłka czy pomidory, nie objętych jeszcze liberalizacją. Dotychczas produkty te były objęte tymczasowymi jednostronnymi środkami liberalizacji handlu, wprowadzonymi po inwazji Rosji na Ukrainę. Unia Europejska chce obecnie ustanowić stałe, stabilne i zrównoważone ramy, które wzmocnią wymianę handlową, chroniąc jednocześnie wrażliwe unijne sektory rolne. Nowa umowa będzie zawierała zabezpieczenia przeciwko zakłóceniom rynku i będzie wymagała od Mołdawii stopniowego dostosowania się do europejskich norm rolno-spożywczych do 2027 roku.

16 września Rada przyjęła zalecenie w sprawie wspólnych ram dla ukraińskich migrantów, aby zapewnić ich trwały powrót i reintegrację w Ukrainie, gdy tylko pozwolą na to warunki. Dzięki temu zaleceniu UE przygotowuje się do skoordynowania podejścia, które pozwoli określić, kiedy warunki w Ukrainie będą sprzyjające, by stopniowo znosić status tymczasowej ochrony. Od marca 2022 roku Unia Europejska zapewnia bezpieczeństwo i schronienie ponad 4 mln uciekinierów z Ukrainy. Ci, którzy nie mogą powrócić do swoich domów z powodu wojny prowadzonej przez Rosję, będą objęci tymczasową ochroną w Unii do 4 marca 2027 roku.

17 września przewodnicząca Parlamentu Europejskiego Roberta Metsola spotkała się w Kijowie z najwyższymi rangą ukraińskimi urzędnikami, w tym z prezydentem Wołodymyrem Zełenskim, premier Julią Swyrydenko i przewodniczącym Rady Najwyższej Rusłanem Stefanczukiem. Roberta Metsola przedstawiła postulaty europosłów dotyczące trwałego pokoju, dodatkowych sankcji wobec Rosji, zacieśnienia współpracy parlamentarnej oraz postępów w procesie akcesji Ukrainy do Unii Europejskiej. Przewodnicząca zainaugurowała działalność stałego przedstawicielstwa Parlamentu Europejskiego w stolicy Ukrainy.

Od lutego 2022 roku ponad 210 miejsc w Rosji i na terytoriach okupowanych służyło do przetrzymywania porwanych ukraińskich dzieci, wynika z raportu Uniwersytetu Yale opublikowanego 16 września. Dzieci te poddawane są ideologicznej indoktrynacji i przymusowemu szkoleniu wojskowemu. Lokalizacje obejmują ośrodki wypoczynkowe, placówki medyczne, a nawet bazę wojskową. Raport wspomina o systemie masowej reedukacji wprowadzonym przez Rosję, który jest w stanie przetrzymywać dziesiątki tysięcy dzieci przez długi czas.

15 września weszło w życie porozumienie Światowej Organizacji Handlu (WTO) w sprawie dotacji dla rybołówstwa. To znaczący krok naprzód w globalnych działaniach na rzecz ochrony oceanów, ponieważ umowa ma na celu wyeliminowanie dotacji szkodliwych dla rybołówstwa. Porozumienie stanowi jeden z głównych priorytetów Europejskiego paktu na rzecz oceanów, przyjętego 5 czerwca 2025 roku, który podkreśla zaangażowanie Unii Europejskiej na rzecz ochrony oceanów.

16 września Europejski Trybunał Obrachunkowy opublikował sprawozdanie na temat unijnej pomocy dla najbiedniejszych krajów na rzecz wymiany handlowej. W sprawozdaniu podkreślono, że europejska strategia w tej dziedzinie jest pozbawiona celów operacyjnych, a próg 25% finansowania do 2030 roku prawdopodobnie nie zostanie przekroczony. Projekty pozwoliły zaspokoić potrzeby, ale raporty na temat globalnego europejskiego wsparcia są niekompletne.

18 września Europejski Urząd Patentowy opublikował raport dotyczący technologii cyfrowych w rolnictwie. Podkreślono w nim, w jaki sposób technologie te mogą przyczynić się do zapewnienia wystarczającej produkcji żywności, biorąc pod uwagę, że do 2050 roku liczba ludzi na świecie ma przekroczyć 10 mld. W raporcie odnotowano globalne przejście na rolnictwo precyzyjne oparte na danych, którego celem jest zwiększenie wydajności i zmniejszenie wpływu na środowisko. Europa pozostaje liderem w zakresie patentowania technologii rolnictwa cyfrowego. Europejski Urząd Patentowy uruchomił platformę internetową, na której można zapoznać się z najnowszymi technologiami dostępnymi w dziedzinie rolnictwa cyfrowego.

19 września europejskie organy nadzoru opublikowały raport dotyczący ryzyka i słabych punktów systemu finansowego Unii Europejskiej. Ostrzegają, że nagłe zmiany strukturalne w światowym handlu i bezpieczeństwie spowodowały pogorszenie perspektyw gospodarczych w pierwszej połowie 2025 roku. Pomimo że porozumienie celne między Stanami Zjednoczonymi a Unią Europejską ma początkowo umiarkowany wpływ, nadal istnieją zagrożenia dla stabilności finansowej, a także ryzyko kolejnych korekt. W tym kontekście organy nadzorcze wzywają do zwiększonej czujności i apelują do podmiotów finansowych o utrzymanie odpowiednich środków ostrożności w napiętym i nieprzewidywalnym środowisku.

18 września OECD opublikowało raport dotyczący wykorzystania sztucznej inteligencji (AI) przez administrację publiczną. Według niego AI jest w sferze publicznej wykorzystywana głównie w takich obszarach, jak usługi publiczne, partycypacja obywatelska i wymiar sprawiedliwości. Natomiast w takich dziedzinach, jak ocena polityki publicznej, administracja podatkowa czy zarządzanie służbą publiczną, jej stosowanie pozostaje bardziej ograniczone.

Do 1 lutego 2026 roku fińskie muzeum sztuki Ateneum w Helsinkach wystawia prace trzech modernistycznych artystów. Ekspozycja "Gallen-Kallela, Klimt & Wien" prezentuje, jak prace Akseliego Gallen-Kalleli rozwinęły się w relacji z międzynarodowymi artystami, takimi jak Gustav Klimt i Koloman Moser.

Do 12 października w Mattatoio w Rzymie trwa wystawa "Przestrzeń oporu" ("Spazi di resistenza"). Jest ona częścią obchodów 30. rocznicy zakończenia wojny w Bośni i Hercegowinie, oblężenia Sarajewa (14 grudnia 1995 roku) oraz ludobójstwa w Srebrenicy (11 lipca 1995 roku). Poprzez prace sześciu artystek ekspozycja porusza tematy traumy, pamięci i powojennego uzdrowienia. Proponuje współczesną refleksję, łączącą sztukę i pamięć, wykraczającą poza zwykłą historyczną interpretację wydarzeń.

Do 11 stycznia 2026 roku Muzeum Luksemburg w Paryżu eksploruje obrazy Pierre'a Soulages'a na papierze za pośrednictwem 100 kart, w tym ¼ niepokazywanych. Rzucając światło na ten zbiór obrazów na papierze, ekspozycja zaprasza zwiedzających do odkrywania artysty poprzez jego praktykę jednocześnie intymną i determinującą, będącą w sercu jego plastycznego języka. Również Muzeum Fabre w Montpellier gości do 4 stycznia 2026 roku wystawę poświęconą Soulages'owi. Na rozmieszczonej na ponad 1000 m2 ekspozycji zgromadzono setkę płócien i dzieł na papierze, w miedzi i w szkle.

Do 11 stycznia w Muzeum Plantin-Moretus w Antwerpii odbywa się wystawa "Sprawy kobiet/kobiety biznesu". W rodzinie Plantin-Moretus kobiety nie zajmowały pozycji drugorzędnej w stosunku do swoich mężów, stały u ich boku. Muzeum ukazuje 300-letnią historię kobiet. Spotkajcie kobiety, które poprawiały wyniki i zawierały umowy handlowe od najmłodszych lat; które stały się szefami przedsiębiorstw.

Do 1 lutego 2026 roku Centrum Mapfre w Barcelonie gości wystawę prezentującą twórczość Helen Levitt poprzez 9 sekcji i 200 fotografii. Artystka dała się poznać dzięki swoim zdjęciom dzieci na ulicy, które pozwalają odczuć wszystkie emocje, radość i tajemnicę życia codziennego.

Do 25 stycznia 2026 roku Palazzo Strozzi i Museo di San Marco we Florencji prezentują wystawę poświęconą Fra Angelico. Ten artysta symbolizuje sztukę florencką XV wieku i wyróżnia się jako jeden z największych mistrzów włoskiej sztuki wszechczasów. Ekspozycja analizuje sztukę, rozwój i wpływ Fra Angelico na jemu współczesnych. Rzuca również światło na artystyczną parabolę u malarza od jego początków w czasach późnego gotyku po stopniowe nabywanie przez niego języka renesansu.

Do 8 lutego 2026 roku Muzeum Belweder w Wiedniu prezentuje wybór impresjonistycznych obrazów pochodzących z kolekcji Muzeum Langmatt, jednej z najstarszych kolekcji prywatnych w Szwajcarii. Od 1907 roku Jenny i Sidney Brown gromadzili ważne dzieła Cézanne'a, Moneta, Pissarra i Renoira.

Do 12 października Dublin organizuje swój festiwal teatralny. To okazja, by obejrzeć przedstawienia z klasycznego repertuaru (takie jak "Hamlet") obok dzieł, które przesuwają granice tego, co reprezentuje sobą teatr, np. "The Sound Inside" Adama Rappa (to sztuka nagrodzona w 2020 roku sześcioma Tony Awards). Można zobaczyć opery, współczesne performanse, taniec i numery cyrkowe.