W przeciwieństwie do amerykańskiej dyplomacji, uznawanej za niekonsekwentną, Unia Europejska zajmuje zdecydowane stanowisko wobec Rosji w sprawie Ukrainy. Przyznając pomoc w łącznej wysokości ponad 180 mld euro, znacznie wyprzedza Stany Zjednoczone i dostarcza więcej sprzętu wojskowego. Jej wsparcie opiera się na sprzeciwie wobec wszelkich siłowych zmian granic oraz na obronie prawa międzynarodowego. Zjednoczona Europa pokazuje, że może samodzielnie i trwale decydować o swoim bezpieczeństwie i bezpieczeństwie Ukrainy, narzucając swoje stanowisko: osiągnięcie zawieszenia broni bez ustępstw terytorialnych i 19 pakietów sankcji wobec Moskwy.

Catherine Connolly, niezależna kandydatka popierana przez lewicę, wygrała wybory prezydenckie w Irlandii 24 października, uzyskując 63,36% głosów. Wyprzedziła Heather Humphreys (Fine Gael, 29,46%). Jim Gavin (Fianna Fail), który wycofał swoją kandydaturę na początku października, ale którego nazwisko nadal figurowało na kartach do głosowania, uzyskał 7,18% głosów. Frekwencja wyniosła 45,83%, a rekordowy odsetek nieważnych kart do głosowania (12,89%) świadczy o silnym braku zaufania do klasy politycznej. Catherine Connolly jest 3. kobietą, która obejmie stanowisko irlandzkiej głowy państwa. 11 listopada zastąpi Michaela D. Higginsa.

Jak co roku "The Schuman Report, State of the Union 2025" zawiera ważne artykuły, takie jak ten autorstwa 5. prezydent Gruzji Salome Zurabiszwili, niepublikowane mapy i opatrzone komentarzami badania statystyczne dotyczące tematów, które są w tym roku ważne dla Unii Europejskiej: perspektyw rozszerzenia, konkurencyjności Europy czy potrzeby inwestycji w sektorze kosmicznym. Raport jest dostępny w księgarniach, na stronie internetowej Fundacji oraz w wersji cyfrowej w języku francuskim i angielskim. Zamów go już teraz.

23 października 27 szefów państw i rządów wezwało Rosję do podjęcia znaczących negocjacji pokojowych i zaakceptowania natychmiastowego zawieszenia broni. Podkreślili znaczenie wzmocnienia wyszkolenia ukraińskich sił zbrojnych oraz dostaw systemów obrony powietrznej i amunicji dużego kalibru. Omówili sposoby zwiększenia gotowości obronnej Europy do 2030 roku. W odniesieniu do Bliskiego Wschodu liderzy z zadowoleniem przyjęli porozumienie w kwestii pierwszej fazy propozycji pokojowej prezydenta USA Donalda Trumpa dla Strefy Gazy i wezwali do natychmiastowej, nieograniczonej dystrybucji pomocy humanitarnej. Na koniec europejscy przywódcy przeprowadzili dyskusję na temat sposobów wzmocnienia konkurencyjności Unii, kładąc nacisk na uproszczenie oraz transformację ekologiczną i cyfrową.

21 października Komisja Europejska ogłosiła swój program prac na 2026 rok. Program zatytułowany "Decydujący moment niezależności Europy" opowiada się za uproszczeniem administracji i przepisów, większą suwerennością i niezależnością Europy w dziedzinie obronności i energii oraz dotyczy zarządzania kryzysem związanym z dostępnością finansów i kosztami życia. Wspiera europejskich rolników w zwiększaniu odporności na zmiany klimatyczne oraz chce chronić instytucje demokratyczne przed ekstremizmem i dezinformacją.

21 października Komisja Europejska przedstawiła strategię na rzecz odnowy pokoleniowej w rolnictwie, która określa jasny plan działania mający wspierać młodych rolników i przyciągnąć do rolnictwa większą liczbę osób. Jej celem jest podwojenie udziału młodych rolników w Unii Europejskiej do 2040 roku, tak aby w perspektywie długoterminowej młodzi i nowi rolnicy stanowili około 24% europejskich rolników.

23 października Komisja Europejska wprowadziła środki antydumpingowe dotyczące przywozu do Unii Europejskiej wkrętów bez łbów pochodzących z Chin. Ostateczne cła antydumpingowe wynoszą od 54,7% do 72,3%. Nałożenie ceł jest wynikiem postępowania, które wykazało nieuczciwe praktyki handlowe.

22 października europosłowie przyjęli rezolucję potępiającą represje wobec ruchów demokratycznych prowadzone na Białorusi przez reżim Łukaszenki. Wezwali również do natychmiastowego uwolnienia więźniów politycznych i przywrócenia im praw. I wreszcie wezwali do przeprowadzenia wolnych i demokratycznych wyborów pod nadzorem międzynarodowych obserwatorów.

22 października posłowie do Parlamentu Europejskiego ustalili główne kierunki budżetu Unii na rok 2026. Proponują środki w wysokości 193,9 mld euro, co stanowi wzrost o 597,8 mln euro w stosunku do propozycji Komisji. Chcą zwiększyć kwoty przeznaczone na program Horyzont Europa oraz sieci transportowe i energetyczne, by wesprzeć badania i infrastrukturę. Zwrócili się o zwiększenie środków na unijną politykę sąsiedztwa, a także o dodatkowe finansowanie mobilności wojskowej, czyli zdolności infrastruktury transportowej do obsługi ciężaru, rozmiarów i skali przemieszczania się wojska.

22 października europosłowie zagłosowali za zmianą europejskich przepisów dotyczących praw jazdy, w szczególności w odniesieniu do młodych kierowców, praw jazdy w formie cyfrowej i cofania praw jazdy. Celem jest poprawa bezpieczeństwa na drogach i zmniejszenie liczby wypadków, ponieważ każdego roku na europejskich drogach ginie prawie 20 000 osób. W przypadku motocykli i samochodów prawa jazdy będą ważne przez 15 lat, przy czym państwa członkowskie będą miały możliwość skrócenia okresu ważności do 10 lat, jeśli prawo jazdy jest wykorzystywane jako dokument tożsamości. Po raz pierwszy w europejskich przepisach ustanowiono okres próbny dla początkujących kierowców, trwający co najmniej dwa lata.

21 października europosłowie przyjęli trzy dokumenty reformujące europejskie przepisy dotyczące substancji chemicznych. Pierwszy z nich wzmacnia współpracę między europejskimi agencjami poprzez przeniesienie kilku zadań naukowych do Europejskiej Agencji Chemikaliów (ECHA). Drugi dokument powierza tej agencji ocenę wyłączeń i przegląd list substancji zabronionych. Trzeci dokument tworzy wspólną platformę danych dotyczących chemikaliów, centralizując informacje, aby były one dostępne, interoperacyjne i możliwe do ponownego wykorzystania.

20 października ministrowie spraw zagranicznych przeprowadzili dyskusję na temat sposobów zwiększenia presji na Rosję poprzez wprowadzenie 19. pakietu sankcji. Przyjęli konkluzje w sprawie stosunków między Unią Europejską a regionem Indo-Pacyfiku oraz zatwierdzili konkluzje zdecydowanie potępiające trwający konflikt w Sudanie. Omówili również pierwszy etap ogólnego planu zakończenia konfliktu w Strefie Gazy.

21 października ministrowie środowiska zatwierdzili konkluzje dotyczące przygotowań do konferencji w sprawie zmian klimatu (COP30), która odbędzie się w Belém w dniach 10–21 listopada br. Przyjęli wnioski dotyczące europejskiej strategii przeciwdziałania niedoborom wody oraz podkreślili potrzebę podjęcia bardziej zdecydowanych i spójnych działań w celu ochrony i przywrócenia różnorodności biologicznej mórz. Wyrazili zadowolenie z kompleksowego podejścia zawartego w Europejskim pakcie na rzecz oceanów, przedstawionym przez Komisję Europejską, który łączy kwestie zdrowia oceanów, niebieskiej gospodarki i społeczności nadbrzeżnych.

23 października Rada przyjęła 19. pakiet sankcji, obejmujący 69 nowych osób objętych sankcjami oraz szereg restrykcyjnych środków ekonomicznych. Środki te dotyczą takich sektorów jak energetyka, finanse i przemysł zbrojeniowy. Pakiet wprowadza między innymi zakaz importu do Unii rosyjskiego skroplonego gazu ziemnego (LNG), począwszy od stycznia 2027 roku w przypadku umów długoterminowych i w ciągu 6 miesięcy w przypadku umów krótkoterminowych. Wzmacnia zakaz transakcji z Rosnieftem i Gazprom Neft.

23 października szefowie państw i rządów spotkali się na szczycie strefy euro. Przywódcy potwierdzili swoją jedność i determinację w dążeniu do wzmocnienia odporności i konkurencyjności gospodarek Unii Europejskiej. W szczególności promowali cyfrowe euro, które ma sprzyjać strategicznej suwerenności i bezpieczeństwu gospodarczemu Europy.

Podczas szczytu UE–Egipt 22 października dwie strony ogłosiły rozpoczęcie dialogu w sprawie bezpieczeństwa i obrony, obejmującego walkę z terroryzmem, cyberbezpieczeństwo i bezpieczeństwo morskie (zwłaszcza na Morzu Czerwonym), w szczególności poprzez operacje EUNAVFOR Aspides i Atalanta. Dwie strony z zadowoleniem przyjęły Pakt dla Regionu Morza Śródziemnego, którego celem jest wzmocnienie współpracy regionalnej. Ponadto Unia przeznaczyła pakiet finansowy w wysokości 7,4 mld euro, który zostanie do 2027 roku uzupełniony dodatkowymi inwestycjami w wysokości 5 mld euro, na wsparcie egipskiej gospodarki.

21 października w Luksemburgu odbyło się 18. posiedzenie z Uzbekistanem. Obie strony potwierdziły swoją zdecydowaną wolę pogłębienia współpracy politycznej i gospodarczej. Rozmowy dotyczyły kluczowych projektów strategii Global Gateway (łączność cyfrowa) oraz współpracy w zakresie handlu, inwestycji, energii, klimatu, cyfryzacji i surowców krytycznych. Poruszono również kwestie regionalne i międzynarodowe, w szczególności rosyjską agresję militarną wobec Ukrainy, a także sytuację w Afganistanie i na Kaukazie Południowym.

23 października europejskie przedsiębiorstwa Airbus, Thales i Leonardo podpisały protokół ustaleń, by stworzyć europejskiego lidera w dziedzinie astronautyki. Do 2027 roku połączą swoje systemy produkcji satelitów i usług kosmicznych. Celem projektu jest wygenerowanie znaczącej synergii i wspieranie innowacji, aby wzmocnić europejską autonomię w dziedzinie kosmosu w takich sektorach, jak telekomunikacja, globalna nawigacja, obserwacja Ziemi, nauka, eksploracja i bezpieczeństwo narodowe.

21 października, podczas "maxi-procesu" z udziałem 132 członków mafii Ndrangheta, aresztowanych w 2023 roku, sąd w Reggio Calabria osądził 76 oskarżonych. Wydano pierwszą decyzję sądową, a sędzia skazał oskarżonych łącznie na 1098 lat więzienia i grzywnę w wysokości 440 000 euro. Wspólna operacja z udziałem władz włoskich, belgijskich, niemieckich, francuskich, portugalskich, słoweńskich, hiszpańskich, rumuńskich, a nawet brazylijskich i panamskich, jest uważana za jeden z największych dotychczasowych sukcesów w walce z włoską siecią przestępczą. Wsparcie Eurojustu i Europolu w dochodzeniu miało kluczowe znaczenie, biorąc pod uwagę dużą liczbę zaangażowanych krajów.

23 października, po 10 latach współpracy, Cypr podpisał umowę stowarzyszeniową z Europejską Agencją Kosmiczną (ESA). Kraj przystąpi do ratyfikacji umowy i planuje uzyskać status członka stowarzyszonego do początku 2026 roku, do swojej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej.

W dniach 21 i 22 października prezydent Francji Emmanuel Macron przebywał w Słowenii, aby spotkać się ze swoją słoweńską odpowiedniczką Natašą Pirc Musar oraz premierem Robertem Golobem. Wizyta ta była dla obu krajów okazją, by wzmocnić partnerstwo strategiczne oraz zacieśnić bądź nawiązać współpracę, zwłaszcza w dziedzinie przemysłu i gospodarki morskiej.

Sześć miesięcy przed wyborami parlamentarnymi na Węgrzech pojawia się nowy gracz polityczny: Péter Magyar. To dawny zwolennik Fideszu, który stał się głównym przeciwnikiem Viktora Orbána. 23 października zgromadził w Budapeszcie tysiące osób, przebijając mobilizację na manifestacji premiera. Jako założyciel ruchu Tisza uosabia centrową i reformatorską alternatywę, obiecując przywrócenie praworządności i walkę z korupcją. Po raz pierwszy od 15 lat szef węgierskiego rządu ma do czynienia z wiarygodną opozycją, której motorem jest dyskurs o demokratycznej odnowie.

29 października odbędą się przedterminowe wybory parlamentarne w Holandii po upadku rządu, spowodowanym wyjściem partii PVV Geerta Wildersa z koalicji rządzącej. Według ostatnich sondaży ugrupowanie to uzyska od 17 do 19% głosów, a za nim uplasuje się Partia Pracy sprzymierzona z Zieloną Lewicą (PvdA-GL) - 16%, Demokraci 66 (D66) - 15%, Chrześcijańscy Demokraci (CDA) - 14% i Partia Ludowa na rzecz Demokracji i Wolności (VVD) - 12%. Pozostałe partie mają uzyskać mniej niż 10% głosów.

20 października w Portorož odbył się 12. Szczyt Krajów Południowych Unii Europejskiej (MED9). Przywódcy potwierdzili, że wzmocnienie strategicznej autonomii, bezpieczeństwo gospodarcze i konkurencyjność Unii są w dalszym ciągu priorytetowe. Podkreślili znaczenie współpracy ze śródziemnomorskimi organizacjami regionalnymi i wyrazili zadowolenie z cypryjskiej inicjatywy, by region śródziemnomorski był centralnym tematem zbliżającej się prezydencji tego kraju w Radzie (styczeń-czerwiec 2026), zwłaszcza poprzez wdrożenie Paktu na rzecz Regionu Morza Śródziemnego i wzmocnienie stosunków regionalnych.

24 października prezydent Mołdawii Maia Sandu mianowała na stanowisko premiera ekonomistę i biznesmena Alexandru Munteanu, po zwycięstwie jego partii w wyborach parlamentarnych 28 września. Poprosiła go o utworzenie rządu zdolnego do "spełnienia najważniejszych oczekiwań obywateli: zapewnienia pokoju, przygotowania kraju do przystąpienia do Unii Europejskiej, wzmocnienia gospodarki i poprawy poziomu życia ludności".

24 października 26 krajów z koalicji chętnych, wspierających Ukrainę, spotkało się w Londynie, aby omówić dostawy broni dalekiego zasięgu i wykorzystanie zamrożonych rosyjskich aktywów. Potwierdzili swoje poparcie dla Ukrainy i pochwalili gotowość ukraińskiego prezydenta Wołodymyra Zełenskiego do zawieszenia broni. Uczestnicy postanowili zwiększyć presję gospodarczą na Rosję, m.in. poprzez ograniczenie jej eksportu energii i handlu. Ogłosili również wsparcie finansowe dla Ukrainy na lata 2026-2027 dzięki mobilizacji zamrożonych rosyjskich aktywów.

21 października ministrowie wyrazili zgodę na przystąpienie Szwajcarii do unijnych programów, takich jak Horyzont Europa, Euratom – badania naukowe i szkolenia, ITER/Fusion for Energy (F4E), Cyfrowa Europa, Erasmus+ oraz EU4Health. Umowa ta stanowi część szerszego pakietu umów dwustronnych wynegocjowanych między Unią Europejską a Konfederacją Szwajcarską w 2024 roku.

21 października Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) przekazał 46,2 mln euro na wsparcie projektów mających na celu pomoc ukraińskim gminom w odbudowie podstawowej infrastruktury publicznej i zapewnieniu ciągłości podstawowych usług dla ludności. Finansowanie to jest objęte gwarancją Unii Europejskiej w ramach instrumentu inwestycyjnego dla Ukrainy, ustanowionego przez Komisję Europejską.

22 października premier Szwecji Ulf Kristersson i prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski podpisali list intencyjny, który przewiduje dostawę od 100 do 150 myśliwców Saab JAS Gripen E na Ukrainę od stycznia 2026 roku. Jest to jedna z największych transakcji eksportowych dotyczących tego samolotu, a także znaczący krok naprzód w zakresie potencjału lotniczego ukraińskiej armii.

22 października Komitet Ministrów Rady Europy zatwierdził projekt konwencji ustanawiającej Międzynarodową Komisję ds. Roszczeń dla Ukrainy. To drugi element kompleksowego mechanizmu odszkodowawczego przewidzianego w deklaracji z Reykjavíku przyjętej w 2023 roku, który polega na gromadzeniu, rozpatrywaniu i rekompensowaniu szkód i strat spowodowanych przez rosyjską armię. Mechanizm ten wzmacnia Rejestr Szkód dla Ukrainy, który gromadzi skargi od początku 2024 roku. Projekt konwencji zostanie przyjęty i otwarty do podpisu podczas konferencji dyplomatycznej w Hadze 16 grudnia 2025.

23 października król Anglii Karol III udał się do Watykanu, aby świętować Rok Jubileuszowy 2025. Było to pierwsze spotkanie obu przywódców od czasu wyboru papieża Leona XIV w maju tego roku. Dla króla była to również okazja, by pomodlić się u boku papieża, co miało miejsce po raz pierwszy od czasu schizmy kościelnej w XVI wieku, która oddzieliła Kościół anglikański od Kościoła katolickiego.

22 października przewodnicząca Parlamentu Europejskiego Roberta Metsola ogłosiła laureatów Nagrody im. Sacharowa za wolność myśli. To Andrzej Poczobut, dziennikarz pochodzący z mniejszości polskiej na Białorusi, znany ze swojej krytyki reżimu, więziony od 2021 roku i skazany na 8 lat pozbawienia wolności, oraz Mzia Amaglobeli, dyrektor gruzińskich mediów Batumelebi i Netgazeti, aresztowana w styczniu 2025 roku za udział w antyrządowej demonstracji. Dzień wcześniej, 21 października, Nagrodę im. Daphne Caruany Galizii za dziennikarstwo otrzymało holenderskie medium Follow the Money za śledztwo dotyczące rosyjskiej floty-widma.

Do 2 marca 2026 roku Fundacja Louisa Vuittona w Paryżu zaprasza na wystawę poświęconą niemieckiemu malarzowi Gerhardowi Richterowi, uważanemu za jednego z najważniejszych artystów swojego pokolenia i cieszącego się międzynarodowym uznaniem. Fundacja przeznaczyła na nią całą swoją przestrzeń. Po raz pierwszy wystawa przedstawia kompletny przegląd 60 lat twórczości malarza pracującego w pracowni.

Do 25 stycznia 2026 roku Muzeum Fotografii w Nicei prezentuje wystawę "Konstelacja" - retrospektywę twórczości Michaela Kenny, czołowej postaci współczesnej, czarno-białej fotografii. Ekspozycja obejmuje 124 odbitki analogowe, wybrane spośród około 4000 prac. Prezentuje krajobrazy naturalne, miejskie i przemysłowe, zwłaszcza z północnej Anglii.

Od 31 października do 2 listopada w Turynie odbywają się targi sztuki współczesnej Artissima, w których uczestniczy 176 włoskich i międzynarodowych galerii, z czego 63 prezentują projekty monograficzne. Galerie pochodzą z 36 krajów i 5 kontynentów. Tematem przewodnim jest "Instrukcja obsługi statku kosmicznego Ziemia", zainspirowana eklektyczną postacią Richarda Buckminstera Fullera, amerykańskiego architekta i projektanta.

Kunsthaus w Zurychu prezentuje do 25 stycznia 2026 roku wystawę "Wrażenie zrobione! Arcydzieła na papierze, od Albrechta Dürera do Dietera Rotha" - ponad 80 dzieł z sześciu stuleci. Na ekspozycji zgromadzono prace najważniejszych przedstawicieli grafiki artystycznej oraz mistrzowskie akwaforty i drzeworyty, które podkreślają pracę nad motywem i mistrzostwo techniczne. Ekspozycja nie jest uporządkowana chronologicznie, ale według rodzajów technik. Pozwala zrozumieć, w jaki sposób ta sama technika zrodziła na przestrzeni wieków bardzo różne formy wyrazu.

Do 1 lutego 2026 roku w Muzeum Barberini w Poczdamie można oglądać wystawę "Jednorożec: mityczne zwierzę w sztuce". Ekspozycja, zorganizowana we współpracy z Muzeum Cluny i Grand Palais w Paryżu, obejmuje blisko 150 dzieł na przestrzeni około 4000 lat, w tym obrazy, rysunki, ryciny, iluminowane rękopisy, rzeźby i gobeliny.

Do 22 lutego 2026 roku muzeum CaixaForum w Madrycie gości wystawę "U Matisse'a, dziedzictwo nowego malarstwa". Ekspozycja stanowi przegląd kariery, ewolucji, znaczenia i wpływu Matisse'a na międzynarodowych artystów i ruchy awangardowe. Ukazuje część dialogu wokół jego nazwiska w sztuce XX i XXI wieku, od jego pierwszego autoportretu po artystyczną swobodę późniejszych obrazów i gwaszy.

Do 25 stycznia 2026 roku w galerii sztuki Milton Keynes można oglądać wystawę "Improwizować górę". Ekspozycja, zorganizowana przez malarkę figuratywną Lynette Yiadom-Boakye, gromadzi twórczość różnorodnej grupy międzynarodowych artystów zajmujących się malarstwem, rzeźbą, fotografią, kinem i rysunkiem, od XIX wieku do współczesności. Zaprasza zwiedzających w kontemplacyjną podróż poprzez dzieła poruszające tematy tożsamości, piękna, aktywizmu i intymności, od postimpresjonizmu Bonnarda, Vuillarda i Sickerta po radykalne eksperymenty wideo grupy Otolith.